Jack O Lantern Efsanesi Ve Bir Tutam Da Samhain

  Cadılar bayramının da yanaşmasıyla bu blogun ilk yazısı olan konuyu ufak genişletmelerle yazmak istedim ve tabii benim de yeni öğrenmiş olduğum fenerli jack efsanesiyle yeniden cadılar bayramına tıpkı mevsimlerin birbirini baştan sona kovaladığı gibi ben de en devamını kovalamak üzere en başa dönüyorum .  O zaman iyi okumalar dileyip Cadılar Bayramı Üzerine yazdığım ilk yazıyı biraz daha genişleterek incelememize Samhain ile başlayalım . Yazılarda beğendiğim yerleri Erhan Altunay'ın Kadim Cadılık Öğretisi - Wicca'dan alıp kendi dilimce harmanladığım bir yazı olmakla birlikte   alıntıdır . 


Samhain 

Öncelikle yazıldığı gibi okunmayan antik bayramımızın telaffuzu " savın ya da soveen " şeklindedir . 31 Ekim ama Germen kültürünce 1 Kasımda kutlanan Ölüler Günü olarak kutlanan ve isimlendirilen bu bayram  yine Germen kültürü formunca Lokinin yine blogumuzun baş bölünlerinde bahsettiğimiz Angrboda'dan doğan kızı Helheim'de hüküm süren Ölülerin Tanrıçası Hel'e adanmış oluşundan Cadılar Bayramı türemiştir diyebiliriz . 

Bu sefer yapacağımız Samhaini farklı kültürlerce incelemek olacağı için Kelt kültüründen devam ediyorum . Druidlerin " Varlık , varlık olmayandan , gün karanlıklardan , yeni sene de en karanlık günlerden çıkar " inancından ve felsefesinden ötürü bazı Kelt toplumları için Samhain'i yeni yıl olarak kabul edilirdi .  Çünkü bu aylarda günler kısalır geceler uzar ve artık karanlıklar egemendir ve Yule'de günler uzayana kadar böyle devam eder . Kışında gelmesiyle Doğanın ölümü ve soğukların da gelmesinden sebeptir ki bu bayram ölüleri ve ölümü de kapsar , hatta Kasım ayında gelen ilk rüzgarların Ölüler Ülkesinden geldiğine de inanılırdı . İrlanda'da Samhain - Samain ve Galya'da Samon olarak anlandırılır. Britanya da ise Kara Aylar olarak Miz Du ( Kara Ay ) ve Miz Kerzu ( Çok Kara Ay) olan aralıklardır 1 Mayısta kapanan kış ayları geri gelmiştir . Bunun yanı sıra Samhain hasatla da ilgilidir , kışın başlamasıyla son ekinler artık toplanmış ve ambarlar doldurulup kışa hazırlık yapılmıştır ve yapılmış olması gerekmektedir . Bu zamnalarda Kutsal Tanrıça artık Anne kaftanlarından sıyrılır ve Bilge Kocakarı olan Crone kaftanına bürünür , geçen yazımızda sanırım neolitik çağ paganizimden yola çıktığımı düşünerek Tanrı'nın tanrıçanın rahmine döndüğünü söylemiş olduğumu varsayarak Antik Kelt inancınca Tanrı bu zamanlarda göçüp gitmiş ruhları bir araya getirmek için Yaban Avına çıkar.  Burda da kara kaftanlara bürünmüş Tanrıçanın yanı sıra Tanrının da Avcı kaftanlarını giydiği zamandır . Her ne kadar karanlığı temel alan bir bayram olsa bile aynı zamanda ışığın gelişinin de bir habercisi olacağı için bu bayramda ateşlerde yakılırdı sonuç olarak Tanrıça Genç Kız kaftanlarını tekrar İmbolc zamanı giyecek ve ( kendi eklentimdir ) Tanrı da Yule da tanrıçayı Genç Sevgili olarak karşılayacak ve Beltane zamanında yazın başlangıcı ve doğanın canlanmasıyla da Anne kaftanlarına bürünmüş Tanrıçanın yanında Eşi olarak duracak ve 1 Mayıs kutsal birliktelik günü gerçekleşecek . Ve doğa mükemmel döngüsünü spirallerle zamanların sonuna kadar tekrarlayacak . Samhainden devam edelim genelde kırsal kesimde yaşayanlar bu zamanları tekinsiz olarak kabul ettiği için herkes ocaklarında ateşlerin başında oturacak ve karanlığın getireceği ruhlardan ve varlıklardan kendini koruyacak . Ve tam olarak burda Fenerli jack ya da Jack O Lantern dediğimiz o içi bir mumla aydınlanan korkutucu suratın işlenmiş oldupu balkabağının efsanesine yani Fenerli Jack konusuna giriş yapacağız . 




İrlanda Kökenleri

Stingy Jack
 Stingy Jack adında bir adam hakkındaki 17. yüzyıl İrlanda efsanesindedir. Efsanede, Stingy Jack ve Şeytan barda bir içki içer. İçeceklerini bitirdikten sonra, Stingy Jack parasını ödemeyi reddeder. Bunun yerine, Şeytan'ı bozuk paraya çevirmeyi seçterve bozuk parayı cebine atar.
Daha sonra, Stingy Jack Şeytan'ı özgür kılar, ancak Jack'in ölümünden sonra Jack'i cehennemden uzak tutacağına söz verir. Jack’in aldatmacasına karşı kızgınlık barındıran şeytan, Stingy Jack'i hem cennetten hem de cehennemden yasaklayarak kandırıp, Dünya'yı sonsuza dek dolaşmaya mahkum eder. Efsaneye göre, Şeytan Stingy Jack'e fener olarak kullanmak için ortada bir cehennem ateşi olan oyulmuş bir şalgam verir. Elde edilen lakabı “The Lantern Jack”, daha sonra “jack-o'-lantern” olarak kısaltıldı.
İçi Boş Efsane Efsanesi
Washington Irving’in 1820 tarihli “Sleepy Hollow Efsanesi” hikayesinde bir jack-o-lantern da yer alıyor. Hikayede, Devrim Savaşı sırasında New York’taki savaşta bir Hessili topçu silahsızlandı. İlerleyen yıllarda, her Cadılar Bayramı mezarından yükselir, topluluğunu terörize etmek ve başının kalıntılarını aramak için başının yerinde bir fenerle yükselir.

Unutulmamalı ki Samhain aynı zamanda değişimi de taşır her ölüm göremesek bile bir değişime gebedir . Bu yüzden kişi de bir nevi eski benliğini her yıl farkına varmadan sembolik olarak "öldürerek" yeniden doğar. Ve pagan inançlarını benimsemiş kişilerce bu zamanda istenmeyen şeyler değiştirilir ve yeni yıl zamanı Yule'da yeni şeylere atılır ve pratiklerini bunun üzerinden yapar , karanlığın çağırıştırdığı ölümün soğukluğu kişinin üzerine çökse bile mükemmel zıtlığın en önemli parçasından biri olan karanlık ve ölümün bilgeliği kazanılır ve Yule da Genç Sevgili olarak geri dönen Tanrı ateşlerle kutlanır ve kişi yeniden doğar . Dilerim ki her sembolik doğuşumuz bilgece ve bilgeliğin yolunda olsun . 

Yorumlar

Popüler Yayınlar