CADILAR BAYRAMI ÜZERİNE KÜÇÜK BİR YAZI

 

Halloween Nedir Ne Değildir ?

Ekim ayına girmiş olmamız üzerine bilimum sosyal mecralarda ve ülkemizin bazı metropol ilçelerinde cadılar bayramı yani naçizane “ halloween” e yönelik süslemeler dekorasyonlar ve geçmiş zamanlarda organizasyonların gerçekleştirildiğini biliyoruz peki asıl soru sıklıkla Amerikan gençlik dizilerinden tanımış olduğumuz  bu cadılar bayramı nedir ? sadece bir eğlence için yapılan bir şenlik mi yoksa bilmediğimiz gizemli bir öyküsü var mıdır ? işte bugün bu platform üzerindeki ilk yazımı bu mistik şenliğe ayırmaya karar verdim  ve izninizle konuma geçiyorum …

 

Öncelikle kültürümüze yeni karışmış bu gizemli bayramı ya da şenliği ,siz hangi şekilde anmayı tercih ederseniz , etimolojik açıdan bakacak olursak batı kültüründen günümüz hayatına geçmiş olan Halloween “All Hallow’s Eve “ yani Türkçe karşılığıyla “ Azizler Günü Arifesi “ anlamına gelmektedir . Kısaca bu Azizler Gününe ‘de değinecek olursak 1 Kasım tarihinde Hristiyanların bilinen ve bilinmeyen tüm azizlerini andığı kutsal kabul edilen bir gündür . Yani bizim Türkçesiyle kullandığımız Cadılar Bayramından uzak dinsel bir gün dersek yanlış olmaz . Şöyle özetlemem gerekirse Hallowen Pagan ve Hristiyan bayramlarının karıştırılması ile oluşan bir festivaldir . Şöyle özetlememiz gerekirse normalde 13 Mayıs tarihinde kutlanan Azizler Günü 1 Kasım tarihine taşındı ve Paganların Samhain ( detaylıca elimde olan her perspektiften yansıtmaya çalışacağım ) Hristiyanların Ölüler Bayramı ( Feralia ) ve Hasat Bayramı ( Pomona ) ‘nın karıştırılması ve eski pagan bayramı olan Samhain’in yerine geçecek olan bayramının yerine geçmesi için yapılan bir adaptasyondur ( Batı Dünyası için ) . Kendi kültürümüz açısından gözlemlerime dayandırarak yorumlayacak olursam Türkiye sınırları içerisinde bu bayram sadece eğlence temalı kutlanmakla birlikte bu anlamlardan hiçbirini taşımamaktadır .

 

Samhain Nedir?

 

Halloween ‘in ne olduğunu anlatırken belki de bir çoğumuzun daha önce karşısına çıkmayan farklı kavramlarla tanıştık Pagan ve Samhain. Öncelikle şöyle Pagan ve Paganizmi özet niteliğinde basitçe açıklamam gerekirse Paganizm antik bir inanç şeklidir. Bir din denmemesinin sebebi ne bir kutsal kitabının olması ne de peygamber gibi dinsel bir öğreticiyi içermemesidir bunun yanı sıra belki de hemen hemen her coğrafyada farklı kaftanlara bürünmüş oluşudur bu yüzden Paganizm kendi görüşümce tek bir Paganizm olarak anlatılamıyordur onun yerine buna bir inanç şekli ya da bir dini felsefe olarak yaklaşılıyor diyebilirim size. Keza bunun yanı sıra Paganizm için basitçe Panteizm, Animizim ve Panenteizm başlıklarının toplandığı politeist bir inanç şeklidir diyebiliriz. Ve sanırım bu yüzdendir ki Paganizmi genel olarak incelemek yorucu bir eylem oluyor olabilir (en azından benim için öyleydi). Pagan kelimesine gelecek olursak bu Paganizm inancına mensup olan kişiler için kullanılır. Pagan kelime kökeni açısından Latince köylü ve kırsal anlamına gelen paganus kelimesinden gelmektedir. Zamanla bu kelime Hristiyan olmayan kişiler için kullanılmaya başlamıştır .

 

Pagan ve Paganizmi de azıcık olsa tanıtmamın üzerine Paganizim için önemli olan 4 ana bayramdan (normalde 8 tane bayram vardır 4 tanesi ana denilebilecek kadar önemlidir) biri olan Samhain’dir. Yani adı geçen Halloween’in başlangıç noktaı olan  bayram. O zaman öncelikle Samhain’i etimolojik olarak incelemekle başlayalım. Samhain kelimesinin kökeni eski İrlanda dillinde sam ( yaz ) ve  fuin ( son) anlamlarına gelmektedir çünkü bu tarihlerde artık son ekinler topların ve güneş toprak üstündeki hakimiyetini geçici olarak kaybeder ekinler hasat vermez  kış başlar ve geceler artık daha da uzar yani başka bir deyişle karanlık vakitler başlar  . Ek olarak  bu zamanlarda insanlar bu zor zamanların bitmesi için dualar ederdi . Pagan inançları etiklere dayalı bir kısım ruhsal kabul edilen bir yol olduğu için son hasat zamanı yani samhain zamanı bir yıl içerisinde insanın yaptığı her şeyi biçeceği gündür aynı zamanda güzel bir ata sözüyle örneklendirecek olursak ne doğradıysak aşımıza o gelirmiş kaşığımıza misali … Çünkü samhain yeniden doğmak üzere ölünecek gündür . Biraz daha neopaganistik ve wiccan vari dinsel bir yorum yapacak olursak bu zamanlarda Güneş olarak atfedilen Tanrı Tanrıçanın rahmine yeniden doğmak üzere geri döner . Aslında doğadan alınan son ekinler ve güneşin yeryüzü üzerinde etkisini kaybetmesinden ötürü ölüm zamanı olarak geçer samhain . Keza bunun yanı sıra öte alem ve kendi alemimiz arasında ki perdelerin inceleceği inancı da bu ölüm mantığını pekiştirir . Hatta bir rivayete göre bu zamanlarda Cadılar Bayramının vazgeçilmez dekoratifi olan oyulmuş balkabakları taaa o zamanlardan günümüze gelmiş bir adettir . Çünkü perdelerin inceleceği ruhların ve buna benzer varlıkların dünyamıza girmeye başlayacağı gece olduğu için yerliler evlerini korumak ve kötücül varlıkları korkutmak için balkabaklarını oyar ve mumlarla aydınlatırlarmış , korkunç maskeler takmak ve evlerin, korkutucu şekilde dizayn etmekte cabası . Aslında bizim neşeyle kutladığımız bu Cadılar Bayramı o zamanın insanları için tekinsiz bir geceymiş anlayacağınız .